Fonoholizm - co to jest i jak można mu zapobiec?

Fonoholizm odnosi się do uzależnienia od telefonów komórkowych. Jest to nowe zjawisko, które nasila się wraz z popularnością i użytkowaniem smartfonów. Opiera się na tym samym mechanizmie psychologicznym, co każde uzależnienie. Fonoholizm najczęściej występuje u nastolatków i dorosłych w wieku 20-30 lat.

W dzisiejszych czasach większość ludzi nie chce się rozstać ze swoim smartfonem. Wykorzystują go nie tylko do komunikacji z rodziną i klientami, ale także jako narzędzie pracy, rozrywki i zdobywania wiedzy. Telefony komórkowe zastąpiły wiele przedmiotów codziennego użytku, takich jak budzik, kalendarz, mapa, odtwarzacz muzyki, a nawet mapa. Użytkownicy smartfonów niemal zawsze czują się niekomfortowo, jeśli zapomną zabrać ze sobą telefon wychodząc z domu. Nie oznacza to jednak, że każdy może być fonoholikiem. Jednak łatwo jest zapomnieć o zachowaniu zdrowego rozsądku podczas korzystania z telefonu.

Fonoholizm - Czym jest uzależnienie od telefonu?

Fonoholizm odnosi się do kompulsywnego korzystania z telefonu w życiu codziennym. Ponieważ każdy używa smartfona, jest to obecnie powszechny sposób organizowania swojego życia. Jest to bardzo praktyczne urządzenie, które oszczędza czas i ułatwia życie. Smartfon oferuje wygodę, bezpieczeństwo, a nawet pewien stopień bezpieczeństwa. Z fonholizmem mamy do czynienia wtedy, gdy ludzie używają swojego telefonu we wszystkich sytuacjach, a nie tylko wtedy, gdy jest on używany. Ten brak możliwości powoduje silny dyskomfort podobny do tego, jaki odczuwają kompulsywni palacze pozbawieni papierosów.

Objawy uzależnienia od telefonu

Fonholizm występuje najczęściej u osób, które ze względu na swoją indywidualną podatność na uzależnienie (spowodowaną bądź trudną sytuacją rodzinną, bądź problemami natury psychologicznej) przenoszą wszystkie swoje sprawy - zawodowe, osobiste, a także rozrywkę, czy zakupy - do sfery wirtualnej. Pojawiają się wówczas typowe objawy uzależnienia:

• Fonholik jest zawsze dostępny w kontakcie - natychmiast czyta wszystkie wiadomości i zazwyczaj natychmiast na nie odpowiada.
• Unikanie kontaktów "na żywo" i preferowanie komunikacji przez smartfony
• Wypełnianie wolnego czasu aktywnościami w sferze wirtualnej lub prowadzenie bezproduktywnych rozmów telefonicznych (o "niczym") jest sposobem na wypełnienie czasu.
• Uczucie niepokoju, irytacji lub strachu w sytuacji, gdy nie można korzystać z telefonu, np. gdy nie ma zasięgu.
• Przesadny lęk przed utratą kontaktu z wirtualną rzeczywistością. Może to być tak proste, jak noszenie przy sobie zapasowej baterii lub unikanie sytuacji, które uniemożliwiają korzystanie z telefonu.
• Problemy zdrowotne, takie jak bóle pleców, zespół cieśni nadgarstka, pogorszenie wzroku, zaburzenia snu.

Fonholizm wśród dzieci, młodzieży i młodych dorosłych

Uzależnienie od telefonu komórkowego jest szczególnie rozpowszechnione wśród młodych ludzi. Ponieważ uczą się oni (lub uczyli) umiejętności społecznych w świecie, w którym każdy ma smartfona, to właśnie dlatego. Uczą się, że telefon jest podstawowym narzędziem komunikacji. Brakuje im jednak odpowiedniej stymulacji ze strony dorosłych. To pozwala im odkryć i docenić inne sposoby komunikacji i spędzania czasu. Nastolatki nie są w stanie oderwać wzroku od telefonu komórkowego nawet wtedy, gdy są w szkole, kościele czy na rodzinnym obiedzie. Prowadzi to do stopniowego uzależnienia.

Uzależnienie od telefonu może mieć katastrofalne skutki

Fonofobia może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji. Należą do nich brak zainteresowania innymi dziedzinami, trudności w formułowaniu złożonych wypowiedzi, a nawet trudności w nauce poprawnej polszczyzny (problem ten dotyczy zwłaszcza dzieci w wieku szkolnym). Najpoważniejszym skutkiem uzależnienia od telefonu jest, paradoksalnie, wyobcowanie i osłabienie więzi społecznych. Telefon nie pozwala na bliski i autentyczny kontakt z drugim człowiekiem. Nie uczy empatii ani okazywania emocji.

Jak zapobiegać fonolizmowi

Fonohonizm, zaburzenie behawioralne, można leczyć podobnie jak inne uzależnienia: terapią odwykową, poznawczo-behawioralną, grupami wsparcia, lekami przeciwlękowymi, farmakologią. Zjawiska tego należy się wystrzegać. Dotyka ono przede wszystkim dzieci i młodzież, dlatego ważna jest zmiana postawy rodziców i wychowawców. Fonholizmowi można zapobiegać poprzez:

• Proponując młodzieży atrakcyjne dla nich zajęcia, w trakcie których nie muszą korzystać z telefonu,
• Rozmawiając z dziećmi o ważnych sprawach, interesując się ich problemami, fascynacjami (dzięki temu młodzi ludzie nie muszą szukać wsparcia u wirtualnych znajomych i uczą się nawiązywać "żywe" relacje z innymi ludźmi).
• Zachęcaj do spędzania czasu z rodziną bez smartfonów, np. wspólne posiłki, spacery, gry to dobre opcje.
• Ograniczanie komunikacji z dziećmi za pomocą telefonów komórkowych
• Nie nagradzanie dzieci za korzystanie z telefonu (utrwala to w nich przekonanie, że wirtualna rzeczywistość jest szczególnie atrakcyjna).
• Dawanie dobrego przykładu poprzez dawanie przykładu młodym ludziom, tj. nieużywanie smartfona w życiu codziennym.